Whole document tree

Dokumentacja niniejsza omawia pokrótce tworzenie formatów dla programów tex i pdftex (wersji TeX-a tworzącej od razu pliki PDF) ze wsparciem dla jęz. polskiego i ich użycie w środowisku opartym na web2c (dystrybucje TeX Live/teTeX/fpTeX) lub MiKTeX.

Poniżej (w tym pliku) pokazano prosty przykład tworzenia pliku z użyciem pakietu platex. Ponadto w najnowszych dystrybucjach dołączono przykładowy plik doc/latex/platex/tstlatex.tex. służący do przetestowania poprawnego działania formatu LaTeX/PLaTeX. Początkującym użytkownikom zaleca się zapoznanie z zawartością tego pliku. Plik ten dostępny jest także na serwerze GUST. Techniczne szczegóły dotyczące użycia pakietu polski.sty (główny element pakietu platex) dostępne są po dwukrotnym uruchomieniu:
platex polski.dtx
platex polski.dtx
i wyświetleniu wynikowego polski.dvi.

I. Przygotowanie formatu LaTeX2e do obsługi języka polskiego

• standardowe: w teTeX należy uruchomić program texconfig, uaktywnić reguły dzielenia wyrazów dla jęz. polskiego (menu Hyphenation uruchamia edycję pliku language.dat); wygenerowany zostanie format latex.fmt zawierający wybrane wzorce dzielenia oraz mechanizm Babel przełączania języków; texconfig tworzy ponadto dowiązanie (lub program) latex.
  Dla dociekliwych: powyższe odpowiada uruchomieniu z linii poleceń:
  fmtutil --byfmt latex
  zaś na niższym poziomie -- poleceniu
  tex --ini --progname=latex latex.ini
  W instalacji MiKTeX (od wersji 2.0) należy uruchomić menu MiKTeX Options, zaznaczyć w podmenu Languages: polish reguły przenoszenia wyrazów, po czym w menu TeX Formats wygenerować nowy format latex.fmt, zawierający polskie wzorce.
• niestandardowe, które tworzy ,,czysty'' format LaTeX2e zawierający jedynie wybrane wzorce dzielenia wyrazów, bez zbędnych mechanizmów Babel. Jest to metoda preferowana przez wielu polskich użytkownikow. ;-) Dlaczego PLaTeX a nie Babel? O tym poniżej. Dla odróżnienia przyjęto nazywać taki format platex (lub pdfplatex dla pdfTeX). Formaty te korzystają z ,,prywatnej'' kopii pliku language.dat z zadeklarowanymi od razu polskimi i angloamerykanskimi wzorcami przenoszenia wyrazów. Procedura opisana w poprzednim punkcie pozwala na wygenerowanie takich formatu za pomocą programu texconfig: menu Formats uruchamia edycję pliku fmtutil.cnf, należy tu odblokować wiersz dotyczący formatu platex lub pdfplatex (usunąć znak # przed deklaracją interesującego nas formatu) i , po zapisaniu pliku, powrócić do menu nadrzędnego; ,,w tle'' zostanie wykonany program fmtutil; utworzone zostanie ponadto dowiązanie platex (pdfplatex).
  W wypadku gdy nie mamy (jeszcze) programu texconfig (fpTeX dla Windows) procedura generowania formatu platex (lub pdfplatex) da się przedstawić w kilku krokach:
  
  1. należy odszukać plik texmf/web2c/fmtutil.cnf (edytujemy kopię tego pliku znajdującą sią w lokalnym drzewie katalogów TeX-owych użytkownika lub w drzewie przeznaczonym na lokalne konfiguracje; położenie właściwego pliku pokaże uruchomienie polecenia kpsewhich fmtutil.cnf);
  2. w pliku fmtutil.cnf należy odblokować wiersz dotyczący formatu platex lub pdfplatex (usunąć znak #);
  3. uruchomić polecenie: fmtutil --byfmt platex --dolinks (lub fmtutil --byfmt pdfplatex --dolinks).
  Dla MiKTeX (od wersji 2.0) należy uruchomić menu MiKTeX Options, w podmenu TeX Formats zaznaczyć format PLaTeX (lub pdfPLaTeX) i utworzyć (przyciskiem Build) potrzebne formaty.

  W omawianych wyżej przypadkach tworzony jest plik formatu platex.fmt (lub pdplatex.fmt), który jest kopiowany do właściwego katalogu, zawierającego pliki formatów oraz tworzone jest polecenie platex lub pdfplatex (uruchamia on program tex lub pdftex z odpowiednim formatem).

Dlaczego PLaTeX a nie Babel?

        %& --translate-file=cp1250pl
        \documentclass[a4paper]{article}
        \usepackage{polski}
        \begin{document}
          Polskie literki piszemy w standardzie Windows cp1250: .....
        \end{document}

Bardziej szczegółowe omówienie instalacji fontów Type1 zawarte jest w artykule Instalowanie fontów Type1/True Type.